Акаловіч Мікалай Макаравічнарадзіўся 7. 08. 1926 г. у в. Касцевічы Дзяржынскага раёна Мінскай вобласці. Гісторык-журналіст. Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны. У 1961 г. скончыў рэдактарскі факультэт Маскоўскага паліграфічнага інстытута, у 1966 г. — Мінскую вышэйшую партыйную школу. Працаваў кіроўцам тралейбуса ў Мінску, рэдактарам, загадчыкам рэдакцыі, галоўным рэдактарам выдавецтваў “Вышэйшая школа”, “Навука і тэхніка”. Аўтар кніг “Стоять насмерть”, “И враг не прошел”, “Они защищали Минск”, “Освобождение Белоруссии: люди, подвиги” і інш.

Акалович, Н. М. Стоять насмерть: очерки о героях-защитниках г. Минска / Н. М. Акалович. — Минск: Народная асвета, 1975. — 144 с.: ил.

       О мужестве, стойкости, беспредельном героизме  славных бойцов, командиров и политработников 64-й и 108-й стрелковых дивизий, подразделений Минского укрепрайона, 16-го Дзержинского пограничного отряда, военно-технического склада № 11 и межокружной артиллерийско-оружейной  мастерской  НКВД СССР, героически защищавших Минск в июне 1941 года.  Очерки написаны на основе  архивных документов, воспоминаний ветеранов, поисков и бесед красных следопытов с участниками боев.

Акалович, Н. М. Освобождение Белоруссии: люди, подвиги / Н. М. Акалович. —Минск: Наука и техника, 1985. — 239 с.: ил.

В книге рассказывается  о мужестве и героизме  советских воинов  при  освобождении Беларуси  от немецко-фашистских захватчиков в конце 1943 – первой половине 1944 гг.

Акалович, Н. М. Они защищали Минск: книга для учителя / Н. М. Акалович. — 2-е изд., перераб. и дополн. — Минск: Народная асвета, 1987. — 280 с.: ил.

Книга рассказывает о мужестве и героизме славных бойцов, командиров, политработников 64‑й, 161‑й, 108‑й и 100‑й стрелковых дивизий, подразделений Минского укрепрайона, 16‑го Дзержинского пограничного отряда и других частей при защите белорусской столицы в грозные июньские дни сорок первого. Она написана на основе архивных документов, воспоминаний ветеранов, поисков, бесед красных следопытов с участниками и свидетелями боев. В ней частично использованы материалы, опубликованные в книге «Стоять насмерть», выпущенной в 1975 году.

Хідджаз, М. Пад сцягам палкавым: (Міхаіл Канстанцінавіч Вашкевіч, Дзяржынскі раён) / Марына Хідджаз // Солдаты Победы / Марына Хідджаз; сост. С. А. Головко. — Минск: МОУП “Редакция газеты “Мінская праўда”, 2010.— С. 75—77.

Успаміны ветэрана-франтавіка з Дзяржыншчыны М. Вашкевіча.

Апаровіч Іосіф Іосіфавіч— кавалер ордэнаў Чырвонага Сцяга і Чырвонай Зоркі, многіх баявых медалёў. Баявое хрышчэнне лейтэнант Апаровіч атрымаў на другі дзень Вялікай Айчыннай вайны: 23. 06. 1941 г. яго кулямётная рота ўступіла ў няроўны бой з варожым фарміраваннем пад Кобрынам. Пры абароне Петрыкава — невялікага раённага гарадка на Палессі — Апаровіч быў кантужаны і цяжка паранены, эвакуіраваны ў тыл. Пасля шпіталя служыў у маршавай роце, навучаў салдат. Затым яго накіравалі ў Беларусь, у родны Пухавіцкі раён, для арганізацыі партызанскай барацьбы.

Некаторы час атрад Вішнеўскага (такое прозвішча прыняў І. Апаровіч) дыслацыраваўся ў Станькавым лесе на Дзяржыншчыне. За час баявых дзеянняў атрадам былі пушчаны пад адхон 44 варожыя эшэлоны, знішчаны 62 аўтамашыны, 8 танкаў, звыш 2500 нямецкіх салдат, больш за 1200 варожых салдат узятыя ў палон.

Апарович, И. На главной магистрали / И. Апарович. — Минск: Беларусь, 1971. — 144 с.: ил.

Книга, основанная на автобиографическом материале,рассказывающая  о боевом пути  партизанского отряда  имени 25-летия Октября, действовавшего в Дзержинском районе Минской области. В этом отряде воевал Герой Советского Союза Марат Иванович Казей.

Будай Генадзь Васілевічнарадзіўся 26. 06. 1918 г. у Дзяржынску. Адзін з арганізатараў і кіраўнікоў Дзяржынскага патрыятычнага падполля, патрыятычнага падполля ў Баранавіцкай вобласці, журналіст, заслужаны дзеяч культуры БССР (1968 г.). У 1939—1941 гг. вучыўся ў Камуністычным інстытуце журналістыкі, скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт у 1959 г.

У красавіку — снежні 1943 г. — намеснік кіраўніка Івянецкага падпольнага міжрайпартцэнтра, адначасова рэдактар газеты “Народный мститель”. З кастрычніка 1943 г. — член Івянецкага падпольнага абкама ЦК КП(б)Б.

Пасля вайны — на журналісцкай працы. У 1972—1986 гг. — галоўны рэдактар часопіса “Коммунист Белоруссии”. Член ЦК КПБ (1976—1986 гг.). Дэпутат Вярхоўнага Савета БССР. Аўтар кнігі “Свинцом и словом”. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1984 г.). Памёр 22. 11. 1988 г.

Будай, Г. Свинцом и словом: записки журналиста / Геннадий Будай. — Минск: Беларусь, 1976. — 192 с.: ил.

В книге автор рассказывает  о возникновении, боевой и политической деятельности Дзержинской партийно-комсомольской организации в годы  Великой Отечественной войны, о ее связях с Минским подпольным горкомом партии, о работе журналистов в условиях подполья, повествует о том,  как издавались в тылу врага газеты и листовки, как пратизанская пресса разоблачала человеконенавистническую  идеологию немецкого фашизма, срывала мероприятия  оккупационных властей. 

Буйкевіч Валянціна Пятроўнанарадзілася ў 1925 г. у в. Шумшчына Дзяржынскага раёна Мінскай вобласці ў сялянскай сям’і. З восені 1941 г. — сувязная партызанскіх груп, якія дзейнічалі ў  Дзяржынскім раёне, затым разведчыца, рэзідэнт спецгрупы НКДБ БССР “Родныя” — з 1943 г. Кіравала дзейнасцю сувязных і агентаў, давала заданні, збірала інфармацыю. Вынікам яе работы сталі некалькі дзёрзкіх дыверсій, выяўленне агентаў СД.

Узнагароджана ордэнам Айчыннай вайны І ступені, ордэнам Чырвонай Зоркі, працоўнымі і юбілейнымі медалямі, ордэнам “Знак Пашаны”, трыма Ганаровымі граматамі Прэзідыума Вярхоўнага Савета БССР. Скончыла педагагічны інстытут, была задзейнічана на камсамольскай і партыйнай працы. У 1960 г. выступала на з’ездзе ААН з прамовай “Беларуская моладзь у Вялікай Айчыннай вайне”.

З 1983 г. — на заслужаным адпачынку. Жыве ў Мінску, з’яўляецца актыўным членам Партызанскага раённага Савета ветэранаў, сакратаром Камітэта ветэранаў вайны. Складальнік кніг успамінаў удзельнікаў Вялікай Айчыннай вайны.

Беларусь родная, помни нас!: воспоминания  ветеранов Великой Отечественной войны и ветеранов труда  Партизанского района  города-героя Минска. Кн. 3 /составитель В. Буйкевич.—Минск,2009.

Издание включает воспоминания  ветеранов Великой Отечественной войны и ветеранов труда  Партизанского района г. Минска. 

Мартысюк Пётр Рыгоравічнарадзіўся 15. 09. 1915 г. у в. Арэхаўка Чэрвеньскага раёна Мінскай вобласці. Адзін з кіраўнікоў партыйнага падполля і партызанскага руху ў Мінскай вобласці.

У 1934—1939 гг. — старшыня калгаса. Удзельнік вызвалення Заходняй Беларусі ў 1939 г., савецка-фінскай вайны 1939—1940 гг. З чэрвеня 1941 г. у партызанах: радавы, палітрук, з кастрычніка 1942 г. — камісар атрада, у жніўні 1943 — ліпені 1944 г. — камісар 200-й партызанскай брыгады імя К. Ракасоўскага. Адначасова член, у красавіку 1943 — ліпені 1944 гг. — сакратар Дзяржынскага падпольнага райкама КП(б)Б.

З 1944 г. — на партыйнай, савецкай і адміністрацыйна-гаспадарчай рабоце. Аўтар кнігі ўспамінаў “С оружием в руках”.

Мартысюк, П.Г. С оружием в руках/ П.Г. Мартысюк.—Минск: Беларусь, 1985.—192 с.: ил.

Воспоминания бывшего комиссара  200-й  партизанской бригады  имени К. К. Рокоссовского, секретаря Дзержинского  подпольного райкома КП(б)Б о партизанской борьбе в Минской области, о подпольной  и партийной работе в годы войны. Автор рисует широкую панораму  народной борьбы с фашистскими захватчиками в Дзержинском и соседних районах. Книга насыщена  конкретными фактами и  подробными описаниями событий. Особое место отведено отряду имени 25-летия октября  и бригаде имени К. К. Рокоссовского, в которых автор воевал  с первых дней их создания и до  изгнания оккупантов.

Мурашоў Аляксей Георгіевічнарадзіўся 11. 12. 1915 г. у в. Паўлаўка Ачынскага раёна Краснаярскага краю. Адзін з кіраўнікоў партызанскага руху ў Мінскай і Баранавіцкай абласцях.

Удзельнік вызвалення Заходняй Беларусі ў 1939 г., савецка-фінскай вайны 1939—1940 гг. У жніўні 1941 г. — кіраўнік групы Дзяржынскага патрыятычнага падполля. З сакавіка 1942 г. — у партызанах: камандзір групы, з верасня 1942 г. — камісар атрада, у лістападзе 1942 — ліпені 1944 гг. — камісар партызанскай брыгады імя І. Сталіна.

З 1944 г. — на адміністрацыйна-гаспадарчай працы ў Мінску і Віцебскай вобласці. 

Мурашов, А. Г. Партизанская береза / А. Г. Мурашов. — Минск: Беларусь, 1988. — 176 с.: ил.

В самом начале Великой Отечественной войны  автор, кадровый политработник, оказался  на временно оккупированной територии Белоруссии. В Дзержинском районе  он создал  подпольную группу, затем стал  одним  из организаторов партизанского отряда и бригады имени И. В. Сталина, в которых был комиссаром.  О товарищах по борьбе, дзержинских подпольщиках и партизанах, автор рассказывает в своей книге.

Рыдзеўскі Напалеон Феліціянавічнарадзіўся ў 1920 г. у в. Мякоты Дзяржынскага раёна Мінскай вобласці ў сям’і службоўцаў. Летам 1941 г. скончыў няпоўныя тры курсы гістарычнага факультэта Ленінградскага камуністычнага інстытута імя Н. Крупскай; у пасляваенны час скончыў журфак Беларускага дзряжаўнага ўніверсітэта імя У. Леніна.

На вайсковую службу мабілізаваны ў жніўні 1941 г. у 1-ю Ленінградскую авіяцыйную брыгаду. У верасні 1941 г. трапіў у палон, утрымліваўся ў канцлагеры ў Каўнасе. Пасля ўцёкаў у 1942 г. уступіў у шэрагі падпольнай арганізацыі ў в. Возера Уздзенскага раёна Мінскай вобласці, якая падпарадкоўвалася Мінскаму падполлю, затым стаў партызанам, уваходзіў у склад партызанскай брыгады “Буревестник”, партызанскага атрада імя Фурманава, 200-й партызанскай брыгады імя К. Ракасоўскага.

Як дасведчаны канспіратар быў пераведзены ў спецыяльную дыверсійна-разведачную групу “Чайка” штаба Заходняга фронта, якая дзейнічала пад Мінскам. Разведгрупа “Чайка” скончыла свой баявы шлях у 1944 г. у Дзяржынску і была расфарміравана. Партызан-разведчык Н. Рыдзеўскі быў пераведзены ў Смаленск у апарат Разведупраўлення 3-га Беларускага фронта, дзе атрымаў назначэнне на пасаду перакладчыка спецыяльнай дыверсійна-разведачнай групы “Джэк” 3-га дыверсійнага аддзела Разведачнага ўпраўлення 3-га Беларускага фронту, якой належала дзейнічаць у тыле Усходне-Прускай групоўкі войск ворага па заданні камандавання.

Пасля вайны стала пражываў у Мінску, працаваў журналістам. Аўтар кнігі ўспамінаў пра разведгрупу “Джэк” “Парашюты на деревьях”, па якой на студыі “Беларусьфільм” быў зняты аднайменны фільм. Рэгулярна наведваў Калінінградскую вобласць з мэтай далейшай прапаганды баявых подзвігаў спецыяльнай дыверсійна-разведачнай групы “Джэк”.

Кавалер двух дзясяткаў дзяржаўных узнагарод, у тым ліку ордэнаў Айчыннай вайны І і ІІ ступеняў. Дата смерці невядомая. Пахаваны ў Мінску.

Ридевский, Н. Парашюты на деревьях/Н. Ридевский.—Минск: Беларусь, 1969.—240 с.: ил.

Книга Наполеона Ридевского «Парашюты на деревьях» — это воспоминания о том, как спецразведгруппа «Джек», заброшенная в глубокий тыл врага, в Восточную Пруссию, действуя в непосредственной близости от места расположения ставки Гитлера, так называемого «Волчьего логова», добывала ценные сведения о противнике, разведывала линии укреплений прусской цитадели и посылала радиограмму за радиограммой «Центру». 

Реальный герой «незнаменитой» войны. Михаил Михайлович Гармоза: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные Герою Советского Союза  М.М. Гармозе.

«Гремящий» уходит в поход. Антон Иосифович Гурин: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные Герою Советского Союза  А.И. Гурину.

Мальчишка не вернулся из разведки. Марат Иванович Казей: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические и иллюстративные материалы,  посвященные Герою Советского Союза  М.И. Казею.

Страж ленинградского неба. Иван Семенович Леонович: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные Герою Советского Союза  И.С. Леоновичу.

Танки входят в прорыв. Евгений Иванович Фоминых: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные Герою Советского Союза  Е.И. Фоминых.

Он  бил фашистов смертным боем. Николай Филиппович Шарко: инфорамционно-библиографическое издание/ сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные Герою Советского Союза  Н. Ф. Шарко.

Болью и счастьем пронзенная жизнь. Иван Степанович Шмея: информационно-библиографическое издание / сост. М. Конкина, Ж. Высоцкая. — Дзержинск, 2014. — 8 с.: ил. — (Чтобы помнили).

Издание содержит  информационно-библиографические  и иллюстративные материалы, посвященные  полному кавалеру ордена Славы И. С. Шмее.

Патрыятычнае выхаванне моладзі сродкамі бібліятэчнай работы: метадычная кансультацыя / Склад. Ж. Высоцкая, Ж. Фядура. — Дзяржынск, 2009. — 21 с.

Выданне  ўключае метадычную кансультацыю  па арганізацыі патрыятычнага выхавання  ў бібліятэках, а таксама  матэрыялы да інфармацыйна-прававога  ўрока “Асноўны закон краіны” і гістарычна-інфармацыйнай гадзіны “Дзяржаўныя сімвалы Рэспублікі Беларусь”.

Будзе вечным агонь нашай памяці…: метадычныя рэкамендацыі / Склад. С. Гурбановіч, Ж. Высоцкая. — Дзяржынск, 2014. — 34 с.: іл.

Выданне змяшчае кансультацыю “Магчымасці бібліятэк  у фарміраванні патрыятычных каштоўнасцей і традыцый”,  а таксама метадычныя распрацоўкі  віртуальнай экскурсіі “Прыйсці да вечнага агню”, віктарыны з каментарыямі “Дзеля жыцця на зямлі”, літаратурна-музычнага вечара “Песні вялікага подзвігу”.

Электронная полнотекстовая база данных. Содержит информацию о событиях Великой Отечественной войны на территории Дзержинского района.  Включает разделы: “Так начиналась война”, “Оккупационный режим”, “Дзержинщина – партизанский край”, “Дзержинское антифашистское подполье”, “Сестры Хатыни”, “Освобождение”, “Наши земляки на фронтах Великой Отечественной”, “Герои Советского Союза”, “Их называли орлятами”.

Их называли орлятами. Подвиги юных:

информационно-библиографическое издание / Дзержинская центральная районная библиотека. — Дзержинск, 2013. — 97 с.: ил.

Издание посвящено юным партизанам, подпольщикам, которые в годы войны, наравне со взрослыми, сражались с немецко-фашистскими захватчиками за свободу и независимость нашей Родины. Издание иллюстрировано фотографиями, сопровождается библиографическим списком. 

Сердцем к подвигу прикоснись: сборник работ участников Vрайонного литературно-творческого конкурса. – Дзержинск, 2010. – 51 с.

  Сборник работ участников Vрайонного литературно-творческого конкурса. Посвящается 65-летию Великой Победы.

Сёстры Хатыні: вёскі Дзяржынскага раёна, спаленыя разам з жыхарамі: бібліяграфічны паказальнік / склад. В.С. Жыбурт. –  Дзяржынск, 2010. – 17 с.

  Бібліяграфічны паказальнік “Сёстры Хатыні” – даніна памяці ахвярам самай жахлівай і крывавай вайны ў гісторыі ХХ ст. Ён адрасаваны ўсім, хто неабыякавы да гісторыі Дзяржыншчыны. Паказальнік мае электронны дадатак “Сёстры Хатыні: аповед-рэквіем”, які дазваляе больш эмацыянальна ўсвядоміць увесь трагізм генацыду беларускага народа. 

“О мужестве, о доблести, о славе”: лучшие книги о Великой Отечественной войне предлагают наши читатели: рекомендательный список /сост. Ф. Гармиза. – Дзержинск, 2012. – 11с.

 В списке отражены книги, которые рекомендуют читатели библиотеки.

Подзвіга святыя імёны: нашы землякі – Героі Савецкага Саюза: бібліяграфічны спіс.– 2-е выд. / склад. В. Жыбурт, Ф. Гарміза. – Дзяржынск,2012. – 39с.

 Бібліяграфічны спіс – даніна памяці тым, хто перамог вайну – тым, хто загінуў і жывым. Спіс знаёміць чытачоў з нашымі землякамі – Героямі Савецкага Саюза. Адрасаваны ўсім, каму неабыякавы лёс Дзяржыншчыны, хто шануе і зберагае памяць пра герояў Вялікай Айчыннай вайны.

Шануем. Памятаем. Ведаем: імёны нашых землякоў у назвах вуліц: рэкамендацыйны бібліяграфічны спіс / склад. Ф. Гарміза. – Дзяржынск, 2012. – 27с.

  Серыя бібліяграфічных спісаў “Імёны на карце Дзяржыншчыны” працягваецца  бібліяграфічным спісам “Шануем. Памятаем. Ведаем”, прысвечаным нашым землякам, імёнамі якіх названы вуліцы г. Дзяржынска. Прыводзяцца бібліяграфічныя звесткі, а таксама спісы літаратуры аб жыцці і дзейнасці. Спіс складаецца з 2-х раздзелаў. Адрасаваны ўсім, каму неабыякавы лёс Дзяржыншчыны.

А памяць будзе жыць заўжды: зборнік вершаў удзельнікаў літаратурна-мастацкага клуба “Выток”/ склад. М.Ю. Конкіна. – Дзяржынск, 2013.

    Зборнік вершаў, прысвечаных Вялікай Айчыннай вайне, удзельнікаў літаратурна-мастацкага клуба “Выток”.

Бои местного значения. Великая Отечественная война в Дзержинском районе: библиографический список / сост. Ф.М. Гармиза. – Дзержинск, 2013. – 22 с.

   Библиографический список «Бои местного значения» посвящен боевым действиям на территории Дзержинского района в период Великой Отечественной войны. Включаеткниги, статьи из периодических изданий, главы книг, ресурсы Интернет, посвященные данной теме. Список предназначен для    широкого круга читателей.

Группа 117: библиографический список / сост. Ф.М. Гармиза. – Дзержинск, 2013. – 10 с.

   В библиографическом списке «Группа 117» собраны материалы, которые освещают деятельность специальной антифашистской диверсионно-разведывательной группы, действовавшей на территории Дзержинского района. Список предназначен широкому кругу читателей. 

Дзеці ваеннай пары: бібліяграфічны спіс / склад. Ф.М. Гарміза. – Дзяржынск, 2013. – 15 с.

   У бібліяграфічным спісе “Дзеці ваеннай пары” сабраны кнігі, артыкулы з кніг і перыядычных выданняў аб нашых земляках, якія нарадзіліся ці пражываюць у Дзяржынскім раёне – сведках Вялікай Айчыннай, а таксама пра тых, хто ваяваў на тэрыторыі Дзяржынскага раёна ў час Вялікай Айчыннай вайны. Спіс будзе карысны шырокаму колу чытачоў.

Дети войны, без войны виноватые: рекомендательный список / сост. Ф.М. Гармиза. – Дзержинск, 2013. – 19 с.

   В рекомендательный список «Дети войны, без вины виноватые…» включены сборники и монографии разных лет, документальные и художественные издания о детях войны. Список предназначен для семейного чтения.

За калючым дротам: філіялы “Шталага № 352” у Дзяржынскім раёне: бібліяграфічны спіс / склад. Ф.М. Гарміза. – Дзяржынск, 2013. – 7 с.

   У бібліяграфічным спісе “За калючым дротам” сабраны кнігі, артыкулы з перыядычных выданняў, якія расказваюць пра лагеры для ваеннапалонных на тэрыторыі Дзяржынскага раёна. Спіс будзе карысны ўсім, хто цікавіцца гісторыяй роднага краю.

О войне после войны. Великая Отечественная война глазами современников: рекомендательный список / сост. Ф.М. Гармиза.– Дзержинск, 2013. – 25 с.

   Список состоит из шести разделов. В первом разделе представлены книги и статьи, освещающие неизвестные страницы истории Второй мировой войны. Во втором – новые издания, рассказывающие о событиях первых военных месяцев 1941 года. Следующий раздел посвящен знаменитым сражениям и битвам, имевшим решающее значение в исходе войны. Четвертый – знакомит с книгами о военачальниках обеих враждующих сторон. Пятый раздел включает издания о Советской Армии в годы войны. В шестой раздел включены материалы о Великой Отечественной войне на территории Беларуси. 

Партизанский отряд 106: библиографический список /  сост. Ф.М. Гармиза. – Дзержинск, 2013. – 10 с.

  В библиографическом списке “Партизанский отряд 106” собраны сведения о семейном еврейском партизанском отряде 106, сформированном в Дзержинском районе, и его командире Ш. Зорине. Список предназначен широкому кругу читателей.